Nevazil nedir

Temîmî, I, 35; İbn Âbidîn, s. 17). Hanefî literatüründeki ilk nevâzil eserleri IV. (X.) yüzyılda, mezhep birikimini bilgi ve delil değeri açısından değerlendirerek yeni telif formları içinde ifade eden faaliyetlerin bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Nitekim ilk ve en meşhur nevâzil eserlerinden birinin müellifi olan Ebü’l-Leys es-Semerkandî, zâhirü’r-rivâyeye dayanan Ḫizânetü’l-fıḳh adlı muhtasarı ile nâdirü’r-rivâyeyi bir araya getirmeyi hedefleyen ʿUyûnü’l-mesâʾil ’inin yanı sıra yukarıda belirtilen katkıları da içeren, nevâzil meselelerine tahsis ettiği Kitâbü’n-Nevâzil ’i telif etmiştir (ayrıca bk. SEMERKANDÎ, Ebü’l-Leys). Hanefî literatüründeki ilk nevâzil eserlerinde mezhep birikimiyle ilgili tasavvurları, mezhep içi fıkhî istidlâl anlayışları ve fetvada esas aldıkları görüşler gibi hususlarda birbirinden ayrılan Belh, Irak ve Buhara meşâyihinden birinin görüşleri merkeze alınmıştır. Nitekim Ebü’l-Leys es-Semerkandî’nin söz konusu eserinin muhtevasını büyük ölçüde Belh meşâyihinin görüşleri teşkil ederken Nâtıfî’nin el-Vâḳıʿât ’ının Irak meşâyihinin, Ahmed b. Muhammed el-Keşşî’nin Mecmaʿu’n-nevâzil ve’l-ḥavâdis̱ ve’l-vâḳıʿât ’ının ise (Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 913) Buhara meşâyihinden olan bazı Hanefî fakihlerinin görüşlerini bir araya getirdiği anlaşılmaktadır. Daha sonra ortaya çıkan eserlerin bir kısmı, fıkıh tasnifine göre her babda meşâyih gruplarının görüşlerini veya bu görüşleri temsil eden eserlerden yaptıkları iktibasları farklı bölümler halinde bir araya getirirken diğer bir kısmı nevâzil meselelerini fıkıh bablarının konu örgüsü içinde ele almıştır. Meselâ Sadrüşşehîd’in Kitâbü’l-Vâḳıʿât ’ı (Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. Bu nedenle ”rüyada görmek ne demek, nedir ve ne anlamına gelir” gibi sorulara kesin olarak yanıt vermekten ziyade ”işaret eder, delalet eder nevazil ve yorumlanır” şeklinde kelimeler kullanılır.